Yeni araştırma, fillerin insanlara bilinçli olarak jest yaptığını ortaya koydu.
Fillerin sesler ve kokular yoluyla iletişim kurma yetenekleri uzun süredir bilim insanlarının ilgisini çekiyor. Ancak bu dev canlıların jestlerle, yani beden diliyle iletişimi bugüne kadar çok daha az incelendi. Viyana Üniversitesi liderliğinde, St Andrews, Portsmouth ve New York City Üniversiteleri işbirliğiyle yürütülen yeni bir çalışma, fillerin jestleri bilinçli bir şekilde kullandığını ortaya koydu. Araştırmaya göre, yarı-yabani ortamda yaşayan filler, insanlardan elma istemek gibi belirli hedeflerine ulaşmak için 38 farklı jest türü sergiledi. Bu jestler yalnızca tesadüfi değil; fillerin jestlerini hedeflerine ulaşma durumlarına göre değiştirmeleri veya sürdürmeleri, bu davranışların bilinçli olduğunu kanıtlar nitelikte.
“TUZLUĞU UZATIR MISIN?” DİYEN FİLLER
Araştırmanın yazarlarından Vesta Eleuteri, The Conversation’a verdiği röportajda, jestlerin bilinçli olarak kullanıldığını anlamak için insan bebeklerinde uygulanan davranışsal kriterleri fillere de uyguladıklarını belirtiyor. Buna göre, bir jestin bilinçli kabul edilmesi için üç temel özellik aranıyor: 1. Hedefe yöneliklik: Jestin bir alıcıya yönelik olması, yani karşıdaki kişinin görüp göremediğini dikkate alarak jest yapılması. 2. Israr: Jestin işe yaramaması durumunda aynı jestin sürdürülmesi. 3. Açıklık (detaylandırma): Jestin işe yaramaması halinde başka bir jestle mesajın netleştirilmesi. Araştırmacılar, fillerin insanlardan elma istemek için hortumlarını insanlara veya elma tepsisine doğru uzattıklarını ve bu jestin işe yaramaması durumunda başka jestler denediklerini gözlemledi. Bu davranışlar, örneğin bir insanın tuzluğu istemek için elini uzatıp ardından işaret etmesi gibi karmaşık ve bilinçli bir iletişim örneği olarak değerlendirildi. Araştırmacılar, benzer jestlerin doğadaki filler arasında da gözlendiğini ancak bu jestlerin sistematik bir şekilde analiz edilmediğini vurguluyor. Araştırmacı ekip, Güney Afrika’daki iki farklı fil popülasyonundan binlerce saatlik video kaydı topladı ve bu görüntülerde jestlerin türlerini ve anlamlarını analiz etmek için çalışmalarına devam ediyor. İlginç şekilde, farklı fil topluluklarının farklı jest repertuarlarına sahip olup olmadığını da inceleyen bilim insanları, bu araştırmaların sonunda filler arasında “jest dilleri” olabileceğini düşündü.
SADECE İNSANA ÖZGÜ OLMAYABİLİR
Uzmanlara göre, bu çalışma yalnızca filler hakkında değil, insan dili ve zihinsel gelişimi hakkında da önemli ipuçları sunuyor. Çünkü jestlerle bilinçli iletişim, daha önce yalnızca kuyruksuz maymunlarda görüldüğü düşünülen bir yetiydi. Bu yetinin filler gibi insana uzak türlerde de görülmesi, iletişim ve zeka evrimi hakkında yeni sorular gündeme getiriyor. Araştırma ayrıca hayvanlarla empati kurmanın ve onları daha iyi anlayarak daha etkili koruma politikaları geliştirmenin de önünü açıyor.
